Γιατί ένας κλασσικός τραγουδιστής να παρακολουθήσει τα σεμινάρια IVT;

Το κλασικό τραγούδι από πάντα, από την απαρχή του, φάνταζε σαν κάτι το εξωπραγματικό.Από τα τέλη του 16ου αιώνα, όπου έχουμε την πρώτη εμφάνιση όπερας μέχρι τις μέρες μας, το είδος αυτό προκαλεί το ίδιο δέος. Η ένταση η συναισθηματική καθώς και η ηχηρότητα της φωνής, οι υψηλές καθώς και οι πολύ χαμηλές συχνότητες, η χρήση μεγάλων φράσεων, η απαιτητική ευελιξία της φωνής ήταν και είναι μερικά από τα κύρια χαρακτηριστικά του, που δημιουργούν την εντύπωση πως λίγοι είναι οι εκλεκτοί του είδους αυτού. Σίγουρα για να εκπαιδευτεί κανείς σε αυτό το είδος τραγουδιού απαιτείται εκτός από αγάπη γι αυτό το ξεχωριστό άκουσμα και μια ιδιαίτερη φυσική κατάσταση της φωνής, όπως κι ένας αθλητής που επιθυμεί να ασχοληθεί με τον πρωταθλητισμό.

Πέρα όμως από το χάρισμα με το οποίο γεννιέται κανείς, αυτό που οδηγεί στην εξέλιξή του είναι η συνεχής ενασχόληση, ή αλλιώς η προπόνηση. Η εκμάθηση όμως του οπερατικού τραγουδιού από τον 16^ο αιώνα μέχρι τις μέρες μας βασίζεται στη μίμηση, στην ακουστική αντίληψη και γενικότερα στις αισθήσεις του εκπαιδευόμενου χωρίς να έχει καμία γνώση της εσωτερικής λειτουργίας του οργάνου του και πώς αυτό συνδέεται με το αισθητικό αποτέλεσμα που επιθυμεί. Αυτού του είδους η αντίληψη όμως είναι υποκειμενική και ασταθής εφόσον το αυτί και οι αισθήσεις προσλαμβάνουν τη φωνή από το πώς ακούγεται στο χώρο. Η ακουστική του τραγουδιστή επηρεάζεται από τη διαφορετική θέση στο χώρο όπου θα τραγουδήσει και οι αισθήσεις επηρεάζονται από την ψυχική και νοητική κατάσταση του εκπαιδευόμενου. Αυτό που χρειάζεται ο μαθητευόμενος και επαγγελματίας τραγουδιστής για τη συνειδητοποίηση της λειτουργίας του φωνητικού του οργάνου είναι μια σταθερή προσλαμβάνουσα της φωνής του που δεν είναι άλλη από την εκ των έσω βιωματική γνώση της φυσιολογίας της φωνής.

                 Η προσέγγιση των τεχνικών της IntegratedVoiceTherapy όχι μόνο στοχεύει στην κατανόηση του φωνητικού μας οργάνου, αλλά μας τροφοδοτεί με «εργαλεία» των οποίων η χρήση πυροδοτεί τη συνεργασία των τριών βασικών συστατικών της ανθρώπινης οντότητάς μαςκαι κατ’ επέκταση της φωνής μας: ψυχή, μυαλό, σώμα (νευρικό και μυοσκελετικό σύστημα), με αποτέλεσμα την επαφή με τη φυσική μας ισορροπημένη φωνή.

Ποιοι είναι οι μέθοδοι ή οι τεχνικές που μας οδηγούν σε αυτό το αποτέλεσμα:

α) η διαχείριση της εκπνοής μας και η απενοχοποίηση της αναπνοής, ιδίως της εισπνοής, μέσα από την φυσική χρήση της χωρίς να εκβιάζεται, β) η αρνητική ενισχυτική διδασκαλία που μέσω των «λαθών» μας  ελαχιστοποιεί το φόβο χρήσης του λάρυγγα, άλλωστε δεν υπάρχει σωστό και λάθος παρά μόνο αυτό που λειτουργεί και αυτό που δεν μπορεί να λειτουργήσει στο σώμα μας, γ) η κατανόηση της παρεξηγημένης φράσης «στήριξε την αναπνοή σου» που έχει να κάνει με τη συνειδητή χρήση των στηρικτικών μυϊκών ομάδων του κεφαλιού, του λαιμού και του κορμού και δ) η εκμάθηση χρήσης χωριστά αλλά και ταυτόχρονα των δομών του λάρυγγα οδηγεί στην απόλυτη δεξιοτεχνία του οργάνου (όπως ένας πιανίστας χρησιμοποιεί αυτόνομα αλλά και μαζί τα 10 δάχτυλα των χεριών του) και επομένως στην προφύλαξη και στη θεραπεία του.

            Ο χρόνος που απαιτείται για την εφαρμογή των τεχνικών αυτών διαφέρει από τραγουδιστή σε τραγουδιστή ανάλογα τις φωνητικές ανάγκες του καθενός, αλλά από την άλλη, λόγω της σαφής και πολύ συγκεκριμένης μεθοδικής καθοδήγησης (ο τραγουδιστής γίνεται ο ίδιος δάσκαλος και θεραπευτής του οργάνου του), τα αποτελέσματα είναι πιο άμεσα σε συνδυασμό πάντα με την παραδοσιακή μεθοδολογία εκπαίδευσης του οπερατικού τραγουδιού (χωρίς δηλαδή να ακυρώνεται η αισθητική ακουστική αφού αυτή μας οδηγεί στην επιλογή χρήσης των εργαλείων του IntegratedVoiceTherapy) και με διάρκεια στο χρόνο, εφόσον στηρίζεται και στην εμπειρική αλλά και στην κλινική γνώση του φωνητικού μας οργάνου.

Η λειτουργία του φωνητικού οργάνου με τη βοήθεια της τεχνολογίας τις τελευταίες δεκαετίες έχει αρχίσει να γίνεται αντιληπτή και κατανοητή και να συνδέεται η φυσιολογία του με τη φυσιολογία και λειτουργία του υπόλοιπου σώματος. Επειδή πρακτικά δεν είναι εφικτό να κυκλοφορεί κανείς συνεχώς με ένα ενδοσκόπιο, η τεχνική αυτή, βασισμένη στην κιναισθησία και την ιδιοδεκτικότητα,  μας διασφαλίζει ανά πάσα στιγμή, ανεξάρτητα από τη νοητική και ψυχική μας διάθεση καθώς και το μέγεθος ή τη φυσική ακουστική του χώρου, τη συνειδητά φυσική χρήση της φωνής μας, χωρίς η φωνή να εγκλωβίζεται σε έναν ήχο. Η βαθύτερη γνωριμία με την κινησιολογία όλων των μυϊκών ομάδων και των χόνδρων του λάρυγγα συνδυασμένη με την παραγωγή διαφόρων ήχων απελευθερώνει τη φωνή του κλασικού τραγουδιστή από τα δεσμά των διαθέσεών του (αγωνία, κούραση) και τον μετατρέπει σε χορογράφο του λάρυγγά του.

Σ΄ ευχαριστώ Ελπίδα για τους ορίζοντες που άνοιξες στο διάβα της φωνητικών μου αναζητήσεων.

Ιωάννα Βρακατσέλη

Μεσόφωνος,

Υπ. Διδάκτωρ Τμήμα Μουσικών Σπουδών ΕΚΠΑ

Αθήνα, 14/01/2020